Table of Contents
Aco Sopov Biography
Aco Sopov
Aco Sopov is one of the founders of modern Macedonian literature. His first collection of Poems (1944) is the first book in Macedonian published in free Macedonia. He was the president of the Writers’ Association of Macedonia DPM and his member from the founding in 1947, the first president of the Council of the Festival Struga Poetry Evenings and president of the former Union of Yugoslav Literary Translators. Member of the Macedonian Academy of Sciences and Arts (MANU) since its founding (1967). Member of the Macedonian [[PEN Center]].
Aco Sopov, longtime director of the Makedonska kniga publishing house, was the editor-in-chief of several magazines, including the satirical newspaper Osten. Ambassador of the SFRY to Senegal (1971 – 1975), Aco Sopov ends his career as president of the Republic Committee for Cultural Relations with Foreign Countries.
Born in Stip, on December 20, 1923, Aco Sopov spent his childhood in his hometown, with the brothers Dimitar (1920-1972) and Borislav (1927-1996), his father Gorgi Zafirov-Sopov (1893-1944) and his mother Kostadinka Ruseva (1897-1942), who owes her the love for poetry and the creative gift.
As a high school student, in 1940, Aco Sopov enters SKOJ (Alliance of the Communist Youth of Yugoslavia[), and two years later, he joins the anti-fascist struggle in the ranks of the Third Macedonian Brigade. A member of the same brigade is his beloved, Vera Jocic, who dies on May 22, 1944 and to whom Sopov devotes his famous song “Eyes”.
After the war, Aco Sopov graduated from his hometown and went to Skopje, where he would complete his studies at the Faculty of Philosophy, a section of pure philosophy. Editor in literary magazines and newspapers New Day, Young Wrestler, Idnina, Horizon, Sovremenost, Sopov will also work as editor-in-chief of the satire weekly Osten, which will encourage him to publish a series of satirical poems, later grouped in the collection Yus-universum (1968) .
Elected on August 18, 1967, among the first members of the Macedonian Academy of Sciences and Arts, and a year later as an associate member of the Serbian Academy, Aco Sopov won the highest Yugoslavian award AVNOJ (1970), as well as the literary awards: “Koco Racin”, for the “Слеј се со тишината” (1956) and the “Гледач во пепелта” (1970).
After many years dedicated to publishing, mostly as director and editor-in-chief of the Makedonska Kniga, in 1971, Aco Sopov was appointed Ambassador of Yugoslavia to Senegal, a country that will inspire the collection of the Song of the Black Woman. During his stay in Africa, he will also translate a selection from the poetry of Senegalese President Leopold Sedar Senghor, a member of the French Academy, winner of the “Golden Wreath” at the Struga Poetry Evenings in 1975. That same year, Aco Sopov was appointed chairman of the Republic Commission for Cultural Relations with Abroad in Skopje. But three years later, his deteriorating health will force him to leave his active life.
The poetry written during the Second World War was collected and published as Pesni (Poems) in Belgrade and Kumanovo in 1944, and in Stip in 1945.Pesni was the first poetry collection published in Macedonian in Republic of Macedonia after the war.
He has published a number of collections of poetry among which are: Drvo na ridot, Pesna na crnata zena, Stihovi za makata i radosta, Na Gramos, Vetrot nosi ubavo vreme, Nebidnina, Gledac vo pepelta, and others.
Aco Sopov Selected Poems in Macedonian
- ВО ТИШИНА
- ОЧИ
- РАЃАЊЕ НА ЗБОРОТ
- ГЛЕДАЧ ВО ПЕПЕЛТА
- КОН ГАЛЕБОТ ШТО КРУЖИ НАД МОЈАТА ГЛАВА
- УБАВИНАТА
- ЉУБОВТА НА ОГНОТ
- МОЛИТВА ЗА ЕДЕН ОБИЧЕН НО УШТЕ НЕПРОНАЈДЕН ЗБОР
- ЦРНО СОНЦЕ
- ОБЛАК
ВО ТИШИНА
Ако носиш нешто неизречено,
нешто што те притиска и пече,
закопај го во длабока тишина,
тишината сама ќе го рече.
ОЧИ
Три дена на раце те носевме збрана,
со тага и болка на погледот срцен,
и секоја капка на твојата рана
ко крвава жар ни капеше в срце.
Другарите беа и морни и гладни
со згорени грла и свиени плеќи
со тап бол се впија во очите ладни
и жалеа оти не ќе пламнат веќе.
Но јас знаев оти пак ке вивнат в жарој
и борците под нив ќе цветат и раснат,
в студените утра ќе греат ко сонце
и никога нема да стијнат и згаснат.
Последната вечер в планинското село,
кај борците беа со дрипава дреа,
со пликови жешки на стапал тешки,
и смрштени чела – згасени, мразни
ко нивните пушки укочени, празни,
и нечујно, глуво, ко здушена реја
се точеше шепот од уво до уво:
“Утре, друже, в зори, страшен бој не чека,
а ние сме малку, – сал неколку души…”
И кога ко игла ти прободе уши –
ти растресе снага и размолска тага,
со лунјени очи широки и волни
ги расече в ноќта здивените молнји!
Ко тогај, ко тогај, о другарко, помниш –
в смрзнатата вечер на пролетта рана,
кај нашата младост и првата радост
ја косеше луто куршумната слана,
а ти чело збрчка, ко тигрица рипна
и летна во ноќта крвава и црна, –
со своите очи што ригаа пламен
ги растопи чашкум челичните зрна…
И после! И после – в последната вечер…
јас нејќам да мислам што потаму стана,
прошталниот шепот ти замрзна в усни,
ти гореа очи под веѓите густи!
Со нивниот пламен и со клетва света,
на заседа тргнав сред мојата чета.
А утринта кога зрив чела ни спраши
ти не беше веќе в редовите наши,
но скипеа борци со одмазда жолчна,
и видов! о видов – кога бојот почна
развихреа сите со твојата сила –
ко елени брзи и лесни ко птица.
А твоите очи се искреа гневно
во нивните потни, распалени лица…
Три дена на раце те носевме збрана,
со тага и болка во погледот срчен,
и секоја капка од твојата рана
ко крвава жар ни капеше в срце.
РАЃАЊЕ НА ЗБОРОТ
Глужд на глужд.
Камен врз камен.
Камена шума
изѕемнина.
Глужд на глужд.
Камен врз камен,
од камен и ние обата.
Чади ноќта.
Зборот се двои од темнина.
Модар јаглен му гори во утробата.
О ти што постоиш зашто не постоиш,
небото го лулаш,
земјата ја вртиш.
О ти што постоиш зашто не постоиш,
земјата јачи под камени плочници.
Иде замелушен од своите смрти
зборот што ги крши сите слепоочници.
Глужд на глужд.
Камен врз камен.
Својот гроб со прокуда го копам.
Отвори ме
проклетио,
ти тврдино камена,
да изгорам во јагленот на зборот,
да се стопам.
ГЛЕДАЧ ВО ПЕПЕЛТА
Изгасни песно во огнот што го запали сама.
Прска зборот и исчезнува во пепел од кремен.
Гледачу во пепелта, ја препозна ли во неа исконската драма
што доаѓа од дното на овој извор темен.
Песно, те откинав од клунот на птицата во крвта што ми лета,
од црвеното небо на запалените вени,
од тие далноводи на два непомирливи света,
тие изгрејсонца со неодгатнати мети.
Те откинав од гневот на иконите, тие неразбирливи гами,
од громот врз копјето на воинот со камен што е сраснат,
од сонот на тие повисоки што се од сонот што ги мами,
и што се раѓаат пак откако еднаш згаснат.
Сега сме два света, два врага, две завојувани страни,
сегеа сме војна без излез и кама против кама.
Кој е победен? Кој е победник? Кој е изгрев на осмислени рани?
Изгасни песно во огнот што го запали сама.
КОН ГАЛЕБОТ ШТО КРУЖИ НАД МОЈАТА ГЛАВА
Галебе мој,
не слетувај на моите очи.
На тие брегови откинати ниеден пристан нема.
Зарони во сите длабочини,
надлетај над сите височини
и дај виделина да земам!
Галебе мој, јас очи веќе немам.
Не слетувај на моето срце.
Галебе мој, срцето не е мое:
мини низ сите предели неминати,
кај сите живи, непознати, загинати.
Загледај во сите осамени, сите разделени,
и сите ледено врвои и сите ливади зелени,
и чуј –
додека твоето крило над нив морно се вие –
како немирно во нив моето срце бие.
Не слетувај галебе мој,
врати се пак во јатото.
Јас сум лотка, осудена
на судир со непознатото.
УБАВИНАТА
На Л. Личеноски
Ме прогони како жена блудна,
ненаситна, похотна, осамена.
Ме грабнува во прегратка пламена
неизбежно и со сила судна.
И ме фрла со дланката лесна
в чудна игра, в чудно компонирање,
изгаснувам во грч и умирање
и се враќам в живот како песна.
Па со поглед што блика и зрачи,
потонувам до дно во модрината
и кликнувам пак на убавината:
Прострелај ме со своите лачи!
Прострелај ме, па сè нека стивне
без расудок, без празно умување,
и блесокот на тоа лудување,
само твојот блесок нека вивне.
ЉУБОВТА НА ОГНОТ
На С.Ј.
Глув варовник паѓа врз нашите лица.
Се прпелка огнот под него како птица.
Се прпелка огнот во кафез од време,
На полноќно сонце зрее црно семе.
Сам од себе огнот оган вечер краде
љубовта на бодеж своја да ја даде.
Греј, полноќно сонце, не запирај, греј.
Еве сам и ранет, иде Прометеј.
Како стрвник стемнет, како земја гладна
го подзеде огнот и изгорен падна.
Песната се стопи како лажно злато.
Подолг е од животот до човека патот.
Само од себе огнот оган вечен краде
љубовта на бодеж своја да ја даде.
Молчи, молчи, молчи во млада боровина.
Оган и горовина. Оган и горовина.
МОЛИТВА ЗА ЕДЕН ОБИЧЕН НО УШТЕ НЕПРОНАЈДЕН ЗБОР
Телото мое те моли:
Пронајди збор што личи на обично дрво,
што личи на дланки јагленосани и прародителски голи,
што е како чедност во секое молење прво.
За таков збор телото мое те моли.
Телото мое те моли:
Пронајди збор од кој – штом со крик ќе се рече –
несвесно крвта почнува да боли,
крвта што бара корито да тече.
За таков збор телото мое те моли.
Пронајди таков вистински збор
налик на сите мирни заробеници,
на оној ветар, оној развигор
што ги буди срните во нашите зеници.
Пронајди таков вистински збор.
Пронајди збор на раѓање, на лелекање,
пронајди таков збор. И овој храм
затворен во својата древност и голем од чекање
ќе ти се отвори покорно и сам.
Пронајди збор на раѓање, на лелекање.
ЦРНО СОНЦЕ
1.
Ни исток имаш црно сонце, ни имаш запад,
ни небо за молитва ни земја за напад
И секој што ќе посака да ти се напие од сјајот
изгнаник е од пеколот и изгнаник од рајот
Тревите се веднат, дрвјето трчат боси
пред твојот цвет што гори и црна пепел носи.
Црно сонце, птицо преправена во sвезда,
кој мисли дека те сфатил не знае што е бездна.
Црно сонце, црно без исток и без запад,
црно сонце за жедни на брегот што стапат.
2.
Од која незнајна земја, како долета тука
о црно сонце, птицо во живо дрво што клука.
Кој маѓесник те прати, со каква тајна сила
sуницо над триста Волги и преку триста Нила.
Каков е тој небесен пос, таа шарена лента
од сите темни галаксии па до нас – два континента.
Зар да те истрадам сега пред да знам како се страда,
пред да те видам како вселенска барикада.
О црно сонце, песно, о кој ли тоа те става
на плеќи да те носам место својта глава.
3.
Каде ли ме водиш сега, која ли пештера глува
се што ќе биде наше ќе знае да го чува.
Sвездите гледаат во нас, а sвездите се слепи.
Ние сме само на светот како две сраснати крепи.
Кој тоа над нас стои, кој тоа над нас sида
за да ни закопа живи во мртва пирамида.
О песно, земјо, жено, о живот и смрт ведно
се што ми носиш денес сам ќе го испијам жедно.
Ни исток имаш црно сонце, ни имаш запад.
Попусто те молам со молитва за напад.
ОБЛАК
Патник што нема ни пат ни це
и со ветровите спие.
Од жед му напукнал образот бел,
оган во очите крие.
Туѓ на секаков земен лик,
туѓ и на страстите свои.
Сам, како некој нестварен лик
меѓу луѓето и облаците стои.
Aco Sopov Selected Poetry Readings
Virtual Macedonia
Republic of Macedonia Home Page
Here at Virtual Macedonia, we love everything about our country, Republic of Macedonia. We focus on topics relating to travel to Macedonia, Macedonian history, Macedonian Language, Macedonian Culture. Our goal is to help people learn more about the "Jewel of the Balkans- Macedonia" - See more at our About Us page.
Leave a comment || Signup for email || Facebook |
History || Culture || Travel || Politics
